جامعه سازی بهائی، کلیدواژه اصلی ترین نقشه بهائیت برای تبدیل جوامع هدف به اجتماعی بهائی منش است که نهایتا به نوعی سلطه تشکیلات بر آن جامعه منجر خواهد شد. در شماره های گذشته، چهار بخش مربوط به طرح روحی مورد بررسی قرار گرفت، در نوشتار پیش رو، دو خط باقی مانده، یعنی «گفتمان های اجتماعی» و «توسعه اجتماعی-اقتصادی» را مورد مطالعه قرار می دهیم. دو بخشی که بسیار حائز اهمیت و همچنین مرتبط با یکدیگرند؛ «در این برهه خطیر از اجرای نقشه، تفکر در دو حوزه فعالیت که به هم مرتبط و تقویت کننده یکدیگرند یعنی اشتغال به اقدام اجتماعی و شرکت در گفتمان های رایج در اجتماع، سودمند خواهدبود.»[1]

به طور کلی تمام این سه خط، یعنی طرح روحی، گفتمان اجتماعی-اقتصادی، همچون اجزای مختلف دامی هستند که برای گرفتار کردن بشر، در کنار یکدیگر و به هم پیوسته عمل می کنند. تشکیلات با برگزاری کلاس ها، ذهن را به سمت دلخواه سوق داده و با بندهای مختلفِ گفتمان های اجتماعی، طرح اقتصادی-اجتماعی خود را در منطقه، پی ریزی می کند.

گفتمان های اجتماعی

گفتمان اجتماعی در پایین ترین و اولیه ترین سطح خود، به همان تبلیغ زبانی بهائیان در میان تمام اقشار اجتماع و اطرافیانشان معطوف می شود که از پیدایش این فرقه، با آن عجین و از مؤکدات تشکیلاتش بود، اما تأسیس مرکزی برای هدایت هر چه بیشتر آن و قرار دادنش ذیل برنامه گسترده «توسعه اجتماعی»، بر می گردد به سال 2010 م. که مرکز اصلی تشکیلات در پیامی با کلیدواژه «مکالمات هدفمند»، به شکلی تخصصی بر این طرح کلید زد.

مکالمات هدفمند، دربردارنده منویات، توضیح فعالیت ها و نتایج آنها به شکل مدنظر تشکیلات، در اجتماعی غیربهائی بوده که لازمه آن ایجاد فضایی برای اصطلاحاً مشورت و گفتگو است. به معنای دقیق تر، اشتراک گذاری دیدگاه ها و اقدامات بهائی است به منظور تأثیر بر غیربهائیان.

ایجاد این فضای اصطلاحاً مشورتی، امکان حضور بهائیت در مجامع مختلف را فراهم آورده و منجر به تعامل تشکیلات با سازمان های گوناگون خواهد شد. مثلاً، موضوعات زیست محیطی یا بهداشت در دنیا گفتمان هایی را به خود اختصاص می دهند، بهائیت با استفاده از این موقعیت، محفلی برای ابراز وجود به بهانه اشتراک تجربیات جهانی یافته و اهداف بالادستی خود را پیش می برد.

«مشارکت در گفتمان های اجتماعی در سطح محدوده جغرافیایی، می تواند شامل یک عمل ساده مثل استناد به اصول دیانت بهائی ضمن یک صحبت روزمره تا فعالیت های منظم تری مانند تهیه مقالات و حضور در جلساتی راجع به مسائل، از جمله تغییر آب و هوا و محیط زیست یا حاکمیت  و حقوق بشر باشد. این مشارکت، مستلزم تعامل هدفمند و مفید با گروه های مدنی و سازمان های محلی در دهکده و محله نیز می باشد.»[2] اهداف این گفتمان همان طور که در خط اول بیان شده، شناساندن بهائیت و دعوت به آن است، چرا که در همین پیام آمده «تبلیغ بایستی برای هر یک از احبا بالاترین اولویت را داشته باشد.»[3] همچنین «دوره های متسلسل اصلی به نحوی سازمان یافته اند که فرد را اعم از اینکه بهائی باشد یا نه در مسیری قرار می دهند که بر اثر تجربیات جامعه، در راه ارائه دیدگاه نظم جهانی حضرت بهاءا... به نوع  بشر تعیین می گردد.»[4]

با پیشرفت طرح، در سال 2013 «دفتر گفتمان های عمومی» در فلسطین اشغالی، برای هدایت اعضا پیرامون این امر تأسیس شدکه تا هم اکنون نیز مدیریت مستقیم گفتمان های اجتماعی را بر عهده دارد. «از جمله مواهب گران بهایی که نصیب جامعه بهائی شده، تأسیس شبکه چشم گیر از دفاتر مخصوص در سطح ملی می باشد که به طور سیستماتیک با دولت ها و سازمان های جامعه مدنی رابطه برقرار ساخته است. به موازات توسعه این دفاتر، فرایندهای نقشه های متوالی توانایی جامعه را برای مشارکت در گفتمان های رایج در فضاهای گوناگون، از مکالمات شخصی تا اجتماعات بین المللی افزایش داده است. در سطح مردمی این کار از طریق همان رویکرد ارگانیک که موجب ازدیاد تدریجی اشتغال احبا به اقدام اجتماعی می شود، به طور طبیعی گسترش می یابد... اما در سطح ملی، شرکت در گفتمان های رایج اکثراً مطمح نظر این دفاتر است که هم اکنون در ده ها جامعه ملی مشغول فعالیت هستند... به منظور افزایش این گونه مجهودات و با هدف تسهیل یادگیری در این عرصه و برای تضمین انسجام این اقدامات با سایر مساعی جامعه بهائی، اخیراً در مرکز جهانی بهائی «دفتر گفتمان های عمومی» را تأسیس نموده ایم.»[5]

چنانچه بخواهیم این گفتمان های بهائی را به صورت تفکیک شده بررسی نماییم، می توان دو دسته کلی برای آن قائل شد:

1. سطح مردمی

2. سطح بین المللی

سطح اول، همان گفتگوهایی است که روزانه بهائیان برای ایجاد ارتباط و تأثیرگذاری های شخصی از آن استفاده می کنند. «برخی در تعاملات روزانه خود، نفوسی را ملاقات می کنند که آماده کاوش مطالب روحانی در محیط های مختلف هستند، عده ای می توانند پاسخگوی آمادگی روحانی افراد در دهکده ها و یا محله ها باشند و شاید به آن نقاط نقل مکان کنند.»[6] همچنین «بسیاری از بهائیان از طریق شغل و حرفه خود در اقدام اجتماعی و گفتمان های عمومی مشارکت دارند.»[7]

البته همین نوع از گفتمان نیز به دعوت ساده زبانی ختم نمی شود، بلکه با برنامه ریزی و آموزش، شیوه های نفوذ کلام در دیگران، به اعضا آموخته می شود تا به قول خودشان مخاطب را منقلب سازند:

«برای استفاده کامل از فرصت های تبلیغی موجود در عالم بهائی، گفتگوهای ممکن با هر فردی از افراد باید خلاقانه مورد تأمل قرار گیرد. در این چنین گفتگوهای هدفمندی قلوب منشرح می شود و در مواردی تقلیب بغتتاً ایجاد می گردد. همگی به انجام این وظیفه ارزشمند دعوت می شوند و هیچ کس نباید خود را از شادمانی حاصله از این خدمت محروم نماید.»[8]

در سطح دوم، تعاملات وسیع تری به بهانه مسائل عمده جهانی از قبیل تغییر اقلیم، محیط زیست، حقوق بشر و ... ایجاد می شود که تمامشان زیر نظر دفتر گفتمان های عمومی است. مرکزی که نه تنها هدایت و انتخاب اعضا، که حتی انتخاب موضوعات هم از طرف آن صورت می گیرد. بسیاری از مذاکرات با نمایندگان کشورهای مختلف، کلاس هاس مجازی و نشست هایی که در کشورهای گوناگون پیرامون موضوعاتِ ظاهراً اجتماعی برگزار می گردد، زیر نظر دفتر گفتمان های عمومی واقع در حیفا و به میزبانی بهائیت است. بنابراین، تشکیلات بهائی به طور غیرمستقیم در حال برنامه ریزی برای بخش های مختلف جهان می باشد.

همان طور که بارها بیان شده است، تمام بخش های جامعه سازی، در یک راستا و تسهیل گر هم هستند. در واقع گفتمان اجتماعی، پیش درآمد استقبال از بخش بعدی، یعنی فعالیت هایی موسوم به «توسعه اجتماعی-اقتصادی» می باشد، لذا طرح توسعه اجتماعی-اقتصادی در ادامه گفتمان های اجتماعی ظاهر شده و نمونه عملیاتی آن است: «همان گونه که بینش حاصله از شرکت در برخی گفتمان ها می تواند به روشن شدن مفاهیمی کمک کند که اقدام اجتماعی را شکل می دهد، اقدام مؤثر اجتماعی نیز موجب غنی شدن مشارکت در گفتمان های عمومی می گردد.»[9]

توسعه اجتماعی و اقتصادی

برای ورود به بحث «توسعه اجتماعی و اقتصادی»، گریزی خواهیم داشت به آنچه پیش تر مطرح شده بود. برنامه بهائیت برای جامعه سازی دو حوزه عمده «جامعه» و «اجتماع» را شامل می شود. «جامعه»، گروهی از مردم را گویند که با هم وجه اشتراک داشته، در سرزمینی واحد زندگی می کنند، اعضای آن با یکدیگر آشنایی و صمیمیت نسبی دارند و به طور خلاصه، گروه کوچک تری را در برمی گیرد. در حالی که «اجتماع» به جمعیت بزرگ تری که دارای کیفیت روابط فوق نیستند، اشاره دارد. مثل، ساکنین یک شهر یا یک کشور.

کلاس های اطفال، گروه های نوجوانان، حلقه های مطالعه و جلسات دعا که در شماره های پیشین توضیح داده شد، فعالیت هایی معطوف به «جامعه» بوده و «گفتمان اجتماعی» و «اقدامات اجتماعی-اقتصادی»، فعالیت هایی هستند که در سطح «اجتماع» صورت می گیرند، بنابراین پیچیدگی و گستردگی خاص خود را می طلبد.

البته در اصل، تشکیلات هیچ یک از این اقدامات را منفک از یکدیگر نمی داند. در واقع پایه تمام این نقشه ها، همان مؤسسه روحی می باشد.

کلاس ها و کتاب های روحی باعث می شود برنامه ها با بینشی بهائی، پیاده سازی و اجرا شوند و این دقیقاً زمینه ساز همان سلطه مورد نظر بهائیت است: «کاری که امروز در اطراف و اکناف کره ارض در حال پیشرفت است، نمایان گر مرحله اخیر مساعی مستمر جامعه بهائی برای ایجاد هسته تمدنی شکوهمند است که در تعالیم این ظهور اعظم مندمج می باشد.»[10]

«اقدام اجتماعی به بهترین تعریف، طیفی از مجهوداتی است که می تواند از یک سو سماعی نسبتاً غیررسمی و کوتاه مدتی را که افراد یا گروه های کوچکی از احبا انجام می دهند شامل شود و از سوی دیگر، برنامه های پیچیده و پیشرفته توسعه اجتماعی و اقتصادی سازمان های ملهم از تعالیم بهائی را در برگیرد. هر نوع اقدام اجتماعی، صرف نظر از دامنه و مقیاس آن، کوششی برای به کارگیری تعالیم و اصول امر الهی، به منظور اصلاح یک یا بعضی از جنبه های حیات اجتماعی یا اقتصادی گروهی از مردم می باشد.»[11]

تمامی فعالیت های بهائیان در سراسر نقاطی که به نوعی در پی ایجاد مقری برای اقدامات خود هستند، تحت نظارت و هدایت مستمر مرکز جهانی تشکیلات در حیفا، انجام گرفته و به تدریج بر ابعاد و دامنه نفوذ آن افزوده می شود. در اکتبر 1983 م. پیامی مبنی بر توجه سیستماتیک به فعالیت های توسعه اجتماعی و اقتصادی به اعضای تشکیلات صادر شد. در این پیام تأکید شده بود که برای پیشرفت و نفوذ بهائیت به بطن جامعه، باید از انگیزه های طبیعی مردم برای حیات و ارتقا بهره برد.  

تشکیلات به این منظور و برای ترویج و هماهنگ ساختن فعالیت های بهائی در این زمینه، مرکزی به نام «دفتر توسعه اجتماعی و اقتصادی» را در فلسطین اشغالی راه اندازی نمود. تمرکز اصلی این دفتر، بر توسعه مفاهیم بهائی در مناطق مختلف بود. عمل به این منظور، با نفوذ بهائیان در شرکتهای مختلف یا تأسیس شرکت های مستقل بهائی، همراه بود.

بهائیت بعد از 10 سال در سال 1993 م. برنامه جدیدی در این زمینه ارائه کرد که 10 سال آینده را به موضوع قابلیت سازی در جوامع اختصاص داد؛ به این معنی که «فعالیت ها در مقیاسی نسبتاً کوچک شروع شود و رشد و پیچیده تر شدنشان تنها در تناسب با منابع انسانی موجود صورت گیرد.»[12] بنابراین مرکز اصلی تشکیلات، برای محوریت بخشی و دقت بر عملکرد زیرگروه هایش در نقاط مختلف، مفهومی به نام «کلاستر» یا «محدوده جغرافیایی» را ایجاد نمود که به دو نوع کلاستر شهری و روستایی تقسیم می شود. کلاستر شهری، شامل یک شهر بزرگ و حومه آن و کلاستر روستایی مشتمل بر چندین روستا می باشد.

فعالیت در این محدوده ها، با توجه به استعداد، نیاز و علاقه ساکنین طرح ریزی می گردد. ضمن توسعه اجتماعی-اقتصادی، با برگزاری دوره ها و تعریف فعالیت های مختلف جمعی، نوع جدیدی از تعامل و رفتار به شکلی عملی، توسط بهائیان مطرح می شود تا برنامه های بهائی به صورتی نامحسوس با رعایت جوانب احتیاط به خورد اجتماع داده شود، چراکه به گفته خودشان «روابط لازم برای تداوم اجتماع، باید در پرتو ظهور حضرت بهاءا... از نو طرح ریزی شود.»[13]

در واقع، تشکیلات در نظر دارد با بکار بستن آموزه های بهائی در فعالیت های به ظاهر اجتماعی و اقتصادی، منجر به ساخت بافتی بهائی در جامعه گردد.

البته در بخش عمده ای از مناطق، اعضا، بهائیت را –حداقل از همان شروع- اعلان عمومی نمی کنند، بلکه طی چندین مرحله، باعث رسوخ آن در باور و عمل افراد می شوند. نهایتاً هم چاره ای جز بهائی شدن و پذیرش کامل سیطره تشکیلات بر زندگی، برای فرد باقی نمی ماند.

برای انجام این نقشه ها، بهائیان از طرف تشکیلات دستور می یابند که به نقاط مختلف مهاجرت کنند. از انجا که بومیان منطقه، ممکن است در مقابل این بیگانگانِ تازه وارد مقاومت نشان دهند، صرف بازه های زمانی نسبتاً طولانی برای بومی سازی این افراد از ملزومات نقشه به حساب می آید، تا به قول خودشان جزئی از نظام جمعی محله جدید شده و مردم به چشم خودی به آنان نگاه کنند. آنگاه با استفاده از مؤسسات امری و آموزش، زیرساخت لازم برای نقشه، پی ریزی می گردد.

تبدیل شدن به جزئی از بومیان، خود طبق نقشه ای از پیش تعیین شده ساماندهی می شود، به طوری که در آغاز خود را عاری از هرگونه تعصب نشان داده و توصیه شده «رشد پایدار در هر یک از محدوده های جغرافیایی منوط به خصایصی است که خدمات شما به مردم جهان را متمایز می سازد. افکار و اعمال شما باید آنچنان عاری از هرگونه تعصب باشد که حتی بیگانه نیز شما را دوست مهربان انگارد»[14] در این مرحله، هدف، قرائت اجتماع و تنظیم دیدگاه برای انتخاب عملکردی مثمرثمر برای تشکیلات است: «با پایداری و مداومت، توانایی بیشتری یافته اند تا دریابند که آیا میزان آمادگی مستمعین ایجاب می نماید که محتاط باشند یا جسور، سریع  العمل باشند یا صبور، روش مستقیم اختیار کنند یا غیرمستقیم.»[15] این عیناً نمونه ای بارز از مکر و حیله گری در برخورد است. در جای دیگری تأکید شده «آنچه جنبه حیاتی دارد این است که قرائت اجتماع بر اساس تعالیم امر مبارک استوار باشد... کسانی که به اقدام اجتماعی اشتغال دارند بر طبق قرائت خود از اجتماع، بینشی از کار خویش را در فضای اجتماعی مورد دسترس شان شکل می دهند... بینش باید گویای این باشد که اهداف چگونه تحقق خواهند یافت: ماهیت استراتژی هایی که باید به کار برده شود، رویکردها، طرز فکر و گرایش هایی که باید پذیرفته شود و حتی رئوس مطالب برخی از روش هایی که باید به کار گرفته شود.»[16] لیکن زمانی که تمام جوانب سنجیده و آغاز فعالیت ها کلید خورد، به مرور زمان جنبه بومی بودن کنار رفته و بر ماهیت بهائی تأکید می شود. این بهائی مآبی و روی ریل تشکیلات حرکت کردن به طور مداوم مورد بررسی قرار می گیرد، زیرا به قول تشکیلات: «باید مراقب باشند که مبادا اجازه دهند تعالیم امری به خاطر هم سویی با ایدئولوژی های گوناگون، عقاید روشنفکرمآبانه و رسوم مُدِ روز، از واقعیت خود دور شوند. در این ارتباط، قابلیت سنجش ارزش رویکردها، عقاید، نگرش ها و روش های رایج با موازین بهائی، مسئله ای حیاتی است.»[17]

بعد از این مراحل، وارد فاز عملیاتی توسعه اجتماعی و اقتصادی شده که خود شاخصه های گوناگونی دارد و از شرکت در اجلاس مختلف تا –همان طور که گفته شد- ورود به شرکت های اقتصادی یا تأسیس کارتل های بهائی را در برمی گیرد. فلذا بهائیان یا در سازمان های بین المللی و ملی عضو می شوند یا خودشان سازمان هایی را تأسیس می کنند تا راهی برای پیاده سازی امور تشکیلاتی خود داشته باشند. «در این راستا، مساعی توسعه اجتماعی و اقتصادی برای تقویت قابلیت تشکیلاتی سازمان های ملهم از تعالیم بهائی اهمیت می یابند. بهائیان، همگی، چه در امور حرفه ای چه در ایفای مسئولیت های شغلی و چه در سایر معاملات خود، از تعالیم و اصول آیین بهائی الهام می گیرند و می کوشند که موازین عالی آن را در تعاملات روزانه خود منعکس نمایند...عده ای از بهائیان با توجه به ماهیت کار توسعه، تصمیم خواهند گرفت که به یکی از نهادهای ملی یا بین المللی بپیوندند و در عملیات خود تا حد ممکن، تعالیم بهائی را مدنظر داشته باشند...اما در بستر فعالیت های خود جامعه بهائی، اصطلاح سازمان های ملهم از تعالیم بهائی، به شیوه بسیار مخصوصی به کار می رود که توسط گروه کوچکی از احبا ایجاد می شود، تحت هدایات کلی و مرجعیت اخلاقی مؤسسات بهائی باقی می ماند.»[18]

اینکه این شرکت ها و اقدامات به چه صورت جامعه را به بیراهه می کشد، با مطالعه آثار و متونی که تشکیلات در زمینه نقشه جامعه سازی تنظیم کرده، تا حدی می توان با شگردهای ممزوج کردن بهائیت و استحاله اعتقادی مردم، ضمن انجام فعالیت های به ظاهر اجتماعی و اقتصادی آشنا شد. در ادامه تا آنجا که در این مجال ممکن باشد، راهبردهای بهائیت در این زمینه مطرح گردیده است.

·         قابلیت سازی

در سطور قبل، توضیحی کوتاه بر کلیت این عبارت داده شد، اما خود تشکیلات به طور دقیق تر در این  مورد توضیح می دهد که «نفوذ و اثرات مؤسسه آموزشی جنبه حیاتی دارد. این مؤسسه با مجهز ساختن افراد به بینش و دانش روحانی [بهائی]، خصایص و نگرش ها و مهارت ها و توانایی های لازم برای ایفای خدمت که جزء ضروری حیات جامعه بهائی است، گنجینه ای از منابع انسانی ایجاد می کند و امکان شکوفا شدن مجهودات توسعه اجتماعی و اقتصادی را فراهم می سازد... شرکت کنندگان در چنین مجهوداتی قادرند که دانش و مهارت های مربوط به زمینه خاصی از اقدام را که به آن اشتغال دارند –از جمله بهداشت، تولیدات کشاورزی و آموزش و پرورش- کسب نمایند و به تحکیم قابلیت هایی که قبلاً توسط مؤسسه در آنان پرورش یافته، مثلاً ترویج وحدت در کثرت، پیشبرد عدالت، مشارکت مؤثر در مشورت و... ادامه دهند».[19]

در واقع، «مؤسسات امری در سوق دادن انرژی فردی و جمعی، در جهت تقلیب اجتماع عمل می نمایند.» بنابراین، اکیداً توصیه شده «هر کوششی در عرصه اقدام اجتماعی، باید مسئله قابلیت تشکیلاتی را در نظر بگیرد... به عبارت دیگر، این فرایند باید وارد حیطه فرهنگ شود.»[20]

همان طور که روشن است، تشکیلات مد نظر دارد با آموزش هایی که پیش زمینه مشارکت عمومی در پروژه های اقتصادی و اجتماعی است، مقاصد بهائی را با جان و مال آنچنان بیامیزد که جزئی از فرهنگ انان شود؛ منویاتی که نسخ تمام ادیان، بی بند و باری نوین و سلطه پذیری، از اجزای لاینفک آن است. 

·         ایجاد هماهنگی میان فعالیت های مادی با باورهای بهائی

فقر جوامع، از جمله حربه هایی است که بهائیان همواره از آن برای افزایش آمار و فریب استفاده کرده اند. در این پیام، ذوق زدگی تشکیلات از جذب بومیان فقیر برخی مناطق دورافتاده، کاملاً مشهود است: «پیشرفت دیگری که حاصل گردید ازدیاد محسوسی در میزان قبول مسئولیت احبای بومی برای خدمات تبلیغی و تزیید معارف امری در کشورهای خود بود. در مناطقی که به مشاکل و متاعب شدید دچار بودند از جمله آنگولا، کامبوج، لیبریا و سی یرالیون، احبا در زمینه تبلیغ امرا... که موجب اقبال نفوس کثیره گردید و یا تأسیس و تجدید فعالیت محافل روحانی و یا ایجاد و ادامه طرح های توسعه و عمران به انتصارات مهمی دست یافتند... بر قیام مبلغین محلی، تعلیم و اعزام تعداد قابل ملاحظه ای از مبلغین سیار به جزایر مجاور، افتتاح مدارس ابتدائی، ایجاد فرصت های متعدد برای اعلان امرا... و ترتیب و اجرای برنامه هایی که مقامات عالی رتبه و صاحبان نفوذ در آن حضور داشتند.»[21]

·         ایجاد حس مشارکت در مردم منطقه

«آنچه در هر منطقه یا محدوده جغرافیایی مورد نیاز است، مشارکت تعداد روزافزونی از مردم در یک فرایند یادگیری جمعی است»[22]، مشارکتی که در چارچوب خواست تشکیلات و زیر نظر مؤسسات امری به منظور بهائی کردن افراد صورت می پذیرد. در متن سند توسعه اجتماعی-اقتصادی به طور صریح آمده است که با وجود مشورت، تصمیم نهایی باید توسط مقامات مسئول گرفته شود و این را وجه تمایز عملیات یک سازمان ملهم از تعالیم بهائی دانسته اند. هدف نهایی هم در این پیام به خوبی مشهود است: «آنچه حائز اهمیت بیشتری می باشد این است که هر فرد احساس کند همکاری اش با جامعه بهائی در کمک به بهسازی اجتماع با گرمی مورد استقبال قرار می گیرد و از این طریق در مسیری از خدمت به بشریت گام می نهد که ممکن است در بدایت و یا مراحل بعدی به تسجیل او بیانجامد.»[23]

·         در نظر داشتن طیف وسیعی از اقدامات اجتماعی و اقتصادی

«این فعالیت در زمینه هایی مانند کشاورزی و دامپروری، صنعت و بازاریابی، مدیریت امور مالی و منابع طبیعی، بهداشت و بهسازی، آموزش و اجتماعی کردن، ارتباطات و سازمان دهی جامعه را شامل گردد.»[24]

·         شروع با اقدامات ساده و کوچک.

·         اصرار بر تداوم بخشیدن به شکلی نامحسوس اما زیر نظر محفل روحانی محلی

«آنچه حائز اهمیت است، آن است که به افراد دست اندرکار اجازه داده شود تا به نحوی ارگانیک، بدون فشار بی جای ناشی از عقایدی صرفاً مبتنی بر ملاحظات نظری، دامنه فعالیت های خود را گسترش دهند.» دلیل آن هم در ادامه آمده است: «گسترش تدریجی چنین برنامه ای در جامعه موجب افزایش نیروی انسانی و... می گردد.»[25] بنابراین بهائیت با در نظر داشتن «خط عمل»، سلسله ای از فعالیت ها را ایجاد می کند که هر یک بر قبلی بنا شده و راه را برای فعالیت بعدی آماده می کند.

·         هدایت منابع مالی به سمت مدیریت بیت العدل به بهانه تعدیل منابع

این بخش، در مناطق مختلف، با اجرای  احکامی به نام «حقوق ا...»، «تبرعات» و ... در جهت قدرتمند ساختن تشکیلات از جنبه مالی صورت گرفته و «اجرای این حکم به بیت العدل اعظم امکان می دهد که وجوهی برای پروژه های توسعه در دست اجرا، در همه قارات جهان فراهم نماید.»[26]

این تنها گوشه ای از پروژه تشکیلات سری بهائیت، به قصد ایجاد حکومت مورد نظر می باشد. متأسفانه، غفلت جوامع و خوش باوری برخی نسبت به ظاهرِ خدمت گونه این فعالیت ها، راه را برای جولان آنان باز کرده و این نفوذ و استعمار پنهان را جزء نقاط طلایی کارنامه خود به جهانیان عرضه می دارند. حال آنکه همه تلاششان به این منظور است که از طریق چنین اقداماتی، تشکیلات خود را فربه کرده تا به خیال خویش به این سخن سومین سرکرده بهائیت دست یابند:

«این تأسیسات از مفاخر و امتیازات این عصر است و برماست که این عصر را مخلد سازیم، زیرا نفوذ و تأثیر مؤسساتی که اکنون در حال تکوین است و باید مآلاً سلطنت الهیه ای که حاکی از هلول عصر ذهبی جمال قدم است بر آن مستقر