توضیح : تعدیل معیشت در فرهنگ لغات به معنای برابر کردن زندگانی ( آنچه به ملزومات یک زندگی یا زیست انسانی برمیگردد .
حالا اینموضوع با آنچه جواز ربا خواری در آئین بهائی آمذده چه رابطه ای با هم دارند خود یک بحث قابل تامل است. بهائیان مدعی اند یکی از تعالیم مورد تاکید پیشوایان آنها ما که متناسب با روح این عصر است، آموزه‌ی تعدیل معیشت حیات است؛ همچنان که عبدالبهاء گفته است: «جايز نيست كه بعضی در نهايت غنا باشند و بعضی در نهايت فقر. بايد اصلاح كرد و چنان قانونی گذاشت كه از برای كلّ وسعت و رفاهيت باشد نه یکی به فقر مبتلا و نه یکی نهایت غنا را داشته باشد».(1)
اول اینکه دین مبین اسلام بسیار پیش از بهائیت، این موضوع را متذکر شده و راه‌کارهایی نیز برای تحقق آن ارائه داده است.(2)
دوم اینکه پیشوایان بهائیت بر خلاف شعارهای‌شان، گام‌هایی در مسیر خلاف تحقق این هدف برداشته‌اند. مصداق بارز آن، حکم به جواز رباخواری در بهائیت است (3) ربایی که باعث افزایش ثروت ثروتمندان و فقر بیشتر نیازمندان و در نتیجه بر هم خوردن تعادل معیشت می‌شود.
مبلغین بهائی توجیه میکنند که بسیاری از مردم به ربا دادن و ربا گرفتن محتاج هستند و به گفته‌ی بهاءالله: «اكثری از مردم محتاج به اين فقره (ربا) مشاهده می‌شوند، چه اگر ربحی در ميان نباشد، امور معطل و معوق خواهد ماند ... لذا فضلاً علی العباد (: منّتی بر بندگان)، ربا را مثل معاملات ديگر كه ما بين مردم متداول است، قرار فرمودیم، یعنی ربح نقود (: سود پول)، از این حین که این حکم مبین از سماء مشیت نازل شد، حلال و طیب و طاهر است».(4)
در پاسخ بهائیان باید گفت آیا بهتر نبود فرهنگ قرض الحسنه در جامعه ترویج داده میشد نه اینکه با یک اعلام مجاز بودن ربا قاصله طبقات جامعه را عمیقتر بکنیم . ؟! اینجا باید سوال کرد : اگر پیشوای بهائیت با تجویز رباخواری، نوید جامعه‌ای سرمایه‌داری (در پوشش دین) را داده، پس ادعای لزوم تعدیل معیشت از جانب او چه معنایی دارد؟! ----- از طرفی دیگر توجیه پیامبرخوانده‌ی بهائی اینست که بسیاری از مردم به ربا محتاجند؛ حال باید پرسید که آیا (نعوذ بالله) خداوند از این امر خبر نداشته که در ادیان گذشته آن را حرام و به منزله‌ی جنگ با خود برشمرده است؟! همچنان که در قرآن کریم می‌خوانیم: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَذَرُوا مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ؛ فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ... [بقره/279-278]؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، و آنچه از (مطالبات) ربا باقی مانده، رها کنید؛ اگر ایمان دارید؛ پس اگر ترک ربا نکردید آگاه باشید که به جنگ خدا و رسول او برخاسته‌اید».
سخن آخر اینکه آیا با اعطای مجوز ربا در جامعه بهائی میتوان انتظار تعدیل معیشت را داشت ؟!!
پی‌نوشت:
1- اشراق خاوری، پیام ملکوت، هند: مؤسسه‌ی ملّی مطبوعات امری، 1986 م، صص 135-134.
2- جهت مطالعه‌ی بیشتر، بنگرید به مقاله‌ی: از انتساب ترویج فقر به اسلام تا راه‌کارهای تعدیل معیشت
3- اشراق خاوری، گنجینه حدود و احکام، نسخه‌ی الکترونیکی، ص 202.
4- همان، ص 202.
