مطالب این فصل برگرفته از بخشهایی از روایت تاریخی جناب قزوینی است که توسط ادوارد براون از عربی به انگلیسی ترجمه شده ، و در بخش اول از اثر وی ، مطالبی برای مطالعه آیین بابی ، تحت عنوان " خلاصه ای از تاریخ بابی و بهائی تا تاریخ 1898 " آمده است . غالب تیترهای فرعی در آنجا هم وجود دارد . عین همین مطالب در ترجمه انگلیسی مستقل ان کتاب ، ولی با ترجمه انگلیسی متفاوتی با نام    A Brief history of Bahaullah امده است.

ادامه از بخش نخست :

0000

عبدالبها مشوّق دشمنی و تفرقه و انشقاق

سومین تفاوت این است که حضرت بهاءالله ، در بسیاری از آثار خود ، و از آن جمله در وصیتنامه خویش، این جمعیت را به همدلی و وحدت ، و خاموش کردن آتش تفرقه و گروه گرایی ، و سلوک با پیروان همه ادیان، با نیکی و محبّت ، دستور میدهد و در عبارت فارسی خود چنین می گوید :

با طلوع شمس حقیقت ، از افق سمای سجن ( یعنی عکّا ) دیگر جمال الهی خشنونت و اختلاف را خوش ندارد . در الواح نظری بیافکنید ، آنجا که می گوید : عاشروا مع الادیان کلّها ، بالروح و الریحان . " حکمت این دستور ، خاموش کردن آتش کینه از قلوب عقاید ، و کاستن آن بوسیله کوثر گفتار مشاور الهی و موعظه روحانی است . در همین امسال ، 1306 هجری (  9-1888 م ) لوحی به قلم این مظلوم صادر گشت که از قلم اعلی چنین گذشت : " با عباد الرحمان نیکو صحبت کنید و سخن زشت مگویید ، که نفوس آنان به زحمت می افتد." همچنین گفتار زشت در این شریعت ممنوع گردیده ، زیرا زبان برای گفتار حقیقت است ، حیف است که آنرا برای غیبت و گفتن عبارات اندوه ساز و غم افزا برای عباد آلوه کنید ."

او همچنین در کتاب عهدی می نویسد : " مقصود این مظلوم از حمل شداید و بلایا و انزال بلایا و آیات، و اظهار بیّنات اضماد نار ضغینه و بغضا بوده ( است ) ، که شاید آفاق افئده اهل عالم به نور اتفاق منور گردد و به آسایش واقعی فائز " . سپس در همانجا می افزاید : " ای اهل عالم ، . . . لسان از برای ذکر خیر است او را به گفتار زشت میالائید . "

ولی عباس افندی این هدیه بزرگ و هدف نورانی و ارجمند را نادیده گرفته است ؛ زیرا او بخاطر اهداف شخصی و اغراض خصوصی ، اساس نفرت و انشقاق و تفرقه را در میان اهل بهاء گذاشته ، با آنچنان زیرکی و شدّتی ، که موجب جدایی و تفرقه بین برادر و خواهر، پدر و فرزندان ، زن و شوهر،و دوست و رفیق گردیده ، و هر کس با دیدگاهها و نظرات او موافق نباشد ، و نسبت به برادر او ، محمدعلی افندی ، غصن اکبر، و فامیل مقدس ( بهاءالله ) ناسزاگویی نکند ، از ناقضین عهد و میثاق و متزلزلین شمرده خواهد شد ! از این هم فراتر رفته ، او را مشرک و کافر شمرده ، از معاشرت با او خودداری کرده و گفتار با او و هر نوع معامله با او را حرام می شمارد . از اهل بصیرت و معرفت پوشیده نماند که عوامل تفرقه و تشتت متعدد و فراوان است ، ولی اینجانب ، به جهت رعایت اختصار ، از ذکر همه آنها خودداری کردم .

اصل مطلب این است که تفرقه و انشقاق ، بنابر شرحی که گذشت اتفاق افتاد ، و این جامعه به دو جامعه تقسیم شد . در یک طرف ، پیروان عباس افندی هستند که اکثریت را تشکیل میدهند . بیشتر این افراد معتقد به مصون از خطا بودن وی می باشند ، و اینکه او " آینه فعال ما یشاء " است . ⁹  و شاهد این مطلب هم مقالات و نوشته هایی است که تکثیر کرده اند و معرف حضور همگان است . آنها صفاتی را برای او قائل میشوند که مخصوص مظاهر الهیه است و خود را " ثابتین " میخوانند .

در سوی دیگر ، اقلیتی هستند که عباس افندی و گفتار و ادعا و عقاید او را متفاوت و در تقابل با احکام و فرامین حضرت بهاءالله می یابند ، زیرا او محمدعلی افندی را عابد و خاضع در برابر پروردگار ، و مطیع و پایبند احکام بهاءالله میدانست ؛ و او را همچون انگشت اشاره ای بسوی خود میدانست ، و این اقلیت ، این ایده را پذیرفته و با او متحد گشته اند ، و از اینرو وحدتگرایان ( اهل توحید ) نامیده شده اند .

طرفداران محمد علی خواستار برگزاری یک کنفرانس هستند

هنگامی که بروز شکاف و انشقاق قطعی شد ، محمدعلی ، و طرفدارانش ، بر اساس حکم و دستور بهاءالله در کتاب اقدس، "اگر مورد اختلافی پیش آمد ، مادام که خورشید از افق سما می تابد ( یعنی تا زمانی که بهاءالله زنده است ) آنرا به خدا ارجاع بده . و هنگامی که خورشید افول کرد ، به نوشته های او رجوع کنید ؛ و این برای جهان ها کافی است ." و در جای دیگری می گوید : " ای مردم متفرّق ، به وحدت بگرایید ، و با نور وحدت منوّر گردید : به رسم الهی ، در مکانی ملاقات کنید و هر آنچه را که اسباب تفاوت و تفرقه است کناربگذارید."( براساس این رویکرد ) آنها مرتباً با عباس افندی تماس گرفتند و از او درخواست کردند تا به رسم الهی مجلس و کنفرانسی را مقرر نماید و نمایندگانی از دو طرف انتخاب شوند تا درباره موضوعات اختلافی ، با حداکثر حسن نیت ، به رایزنی بپردازند و اسباب و علل ایجاد اختلافات را بررسی کنند ، و مساعی خویش را برای حل و فصل و رفع آنها به کار ببندند . و کلام و اندیشه طرفین را در ترازوی نصوص مبارکه الهی بسنجند و بر اساس معیار کلام بهاءالله به تشخیص کلام حق از باطل بپردازند .

آنها با نهایت خلوص و صداقت ، استدعای پذیرش و قبول این پیشنهاد را داشتند ، و درخواست خویش را چندین بار مطرح کردند ، ولی هیچ پاسخی از جانب او ( عباس افندی ) نگرفتند ، و او به هیچ طریق راضی به این کار نشد ؛ زیرا گمان می کرد که استناد و پیروی از عبارات توضیحی – کتاب اقدس – بر خلاف نظرات شخصی و منافع خصوصی او بوده ، و میدانست که حقیقت با استناد به آنها روشن خواهد شد ، همگان به پوچی و بیهودگی افکار و نظرات او ، که در آن زمان درمحافل روحانی عباس افندی و پیروانش رواج داشت و در کتابهای آنها درج شده بود ، پی میبردند .

به این ترتیب، نفرت و بیزاری بین دو طرف افزایش یافت و شرایط به گونه ای حاد شد که انسان مایل به توضیح و توصیف آن نیست . آنها سخنان و کلماتی نسبت به محمدعلی افندی و خانواده بهاءالله ( که ادعاهای عباس افندی را رد کرده بودند ) بیان می کردند و اتهاماتی علیه آنها به کار می بستند که انسانهای عاقل از شنیدن آنها دچارشگفتی و ترس میشدند ، زیرا هیچ احترامی برای گفتار و کلمات رهبر بزرگ خود بهاءالله ، قائل نبودند ، آنجا که او احترام به اغصان ، همسران و خانواده ، خود را – حتی بعنوان وصیت خویش – مورد تاکید و سفارش قرار داده بود : " رعایت احترام اغصان ( پسران ) برای تکریم این دور و ارتقای کلمه الله ، بر همگان فرض است . "

عباس افندی عاشق کسانی است که درباره جایگاه او مبالغه گویی کنند

تفاوت چهارم این بود که هر چه بیشتر طرفداران عبدالبها در ستایش او مبالغه می کردند و او را با اسماء و صفاتی خدایگانی تعظیم و تکریم می کردند ، او نیز به آنها پاداشها و هدایای بالاتری میداد و رفتار مهربانانه تری با آنها نشان میداد. لذا آنها به اغراق می افزودند و ستایش او را به حد شرک آمیزی رساندند¹⁰  و در خصوص او محدوده ها و خطوط قرمز را نادیده گرفتند . آنها همچنین بخشهای سوره الامر را گزینش و با آن لوح جدیدی و جداگانه ای تهیه کردند و آنرا به عبدالبها منتسب کردند ، و براین اساس، جایگاه قدسی و الهی مناسبی برای او تدارک دیدند .¹¹  خود عباس افندی نیز تغییراتی در یکی از نامه های نوشته شده توسط میرزا آقاجان خادم الله خطاب به محمد مصطفی بغدادی در بیروت ، بوجود آورد – منظور اینکه جرح و تعدیلهایی در ان انجام داد – و ادعا کرد که این لوحی است که خداوند به او الهام کرده است .¹²   همچنین مدعی شد " لوح مقدسی " که اختصاصاً به افتخار برادرش محمدعلی افندی – از سوی بهاءالله – صادر گردیده بود ¹³  او را نیز در بر میگیرد .

همچنین خادم ( منظور میرزا آقاجان کاشانی ، معروف به جناب خادم الله ) در دوران اقامت حضرت بهاءالله در اَدرنه لوحی ( قطعه ای ) نوشت و در آن به شرح شرارت ( منظور مخالفت یا آزار و اذیت ) آن روزهای مظهرالله پرداخت . عبدالبها این قطعه را " لوح شرارت " نامگذاری کرد و مدعی شد که آن لوح از قلم اعلی صادر شده و دستور داد که در محافل بهائی خوانده شود ، و هدفش آن بود که در قلوب بهائیان ایجاد شک و تردید نماید و به گونه ای وانمود کند که دوران زعامت و رهبری او از اهمیت ویژه ای  برخوردار است . دیگر آنکه سرور ما(بهاءالله) قبل از اعلان امر خود ، به ما در مورد بروز      " ایام اندوه و تالم "هشدار داد ، که اشاره به روزهای اعلان مظهریت وی بود. ولی پس از اعلان مظهریت خویش ، در یکی از الواح خویش ، به ما اطلاع داد که آن ایام سپری شده و به پایان رسیده است . ولی عباس افندی ، در پاسخ به سوالی درباره " ایام اندوه و تالم " اعلام کرد که منظور از آن ایام ، سال صعود (منظور مرگ) بهاءالله است ؛ تا به این وسیله بر اهمیت دوران زعامت و رهبری خود تاکید نماید !

و علیرغم همه مطالبی که فوقاً بیان کردیم ، او ادعا کرد که برادرش محمدعلی افندی ، در هنگام چاپ و نشر الواح بهاءالله ، در آنها دست برده است ، منظور چاپ سوره هیکل ( کتاب هیکل) است که در دوره حیات خود بهاءالله حروف چینی شده، و نسخه های متعددی به دستخط زین المقربین – که در بین اعضای جامعه بهائی بخوبی شناخته شده است ، وجود دارد و ایشان خود نسخه چاپی را با نسخه دستنویس مقابله کرده است – ولی عباس افندی ادعا کرده هر یک از نصوص و متون مقدسه که توسط خودش تایید نشود، فاقد اعتبار است و قابل اتکا نمی باشد؛ و هدف و غرضش آن بود که طرفدارانش از مراجعه به آن الواح و نصوص آسمانی ممنوع شوند ، تا مبادا آنان از مخالفت عبدالبها نسبت به کلمات ، احکام ، بیانات و نوشته ها و نصوص مقدسه آشنا شوند .

عبدالبها برادران خود را از دریافت مستمری محروم میکند

در چهارمین سال پس از فوت حضرت محبوب ( حدود 1896 ) طرفداران عبدالبها ، به درخواست او ، در محل سکونت و در حضور او ، جلسه ای تشکیل و به شور و مشورت پرداختند و به این نتیجه رسیدند که پرداختی به بیت مقدس ( عائله بهاءالله ) بابت مایحتاج زندگی آنها ، به هیچ وجه درست نیست ؛ لذا ، عبدالبها پرداخت آنرا کاملاً قطع و متوقف کرد ، و به این ترتیب ، آنها را مجبور ساخت برای گذراندن زندگی خود از دیگران قرض کنند ، زیرا از امکانات مالی خود محروم گردیدند . اقدام عبدالبها غلط و نادرست بود ، زیرا مبالغ و وجوهی که از کشورهای مختلف به او میرسید ، دارایی شخصی و خصوصی او نبود، بلکه به همه عائله و بیت بهاءالله تعلق داشت ؛ و این مطلبی است که بر اهل بصیرت پوشیده نیست . ولی او این پول را از آنها دریغ کرد ، و آنرا ، برای اعمال نفوذ ، به هرکس از مقامات و کارگزاران دولتی پرداخت ، تا به اهداف شخصی خود برسد ، و روشن است که این کارها بر اساس حقیقت و عدالت و انصاف نبود . ¹⁴

000

ادامه دارد