شوقى افندى در ايام رياست خود به تقليد از اروپاييان به بهائيت صورت تشكيلات حزبى داد و همزمان با ایجاد اسراییل در سرزمین های اشغالی، بهاییت هم اقدام به ایجاد سازمان تشکیلات اداری بیت العدل بهایی در اسراییل نمود و محافل منتخب محلى و ملى به وجود آورد و در برخى كشورها آنها را به عنوان محافل مذهبى يا حتى شركتهاى تجارتى به ثبت رساند. روحيه خانم همسر شوقى در اين باره مى نويسد: «ميل مبارك آن است كه …. محفل را به اسم جمعيت دينى و اگر نشد به عنوان هيئتى تجارتى تسجيل نمايند.»

به نظر مى رسد به سبب همين تشكيلات ادارى و حزبى است كه تاكنون بهائيت توانسته باقى بماند. يك نظام كنترل اجتماعى نيز در اين تشكيلات تعبيه شده بود و هر كس مخالف ميل شوقى كارى مى كرد ابتدا از اين تشكيلات اخراج مى شد كه به آن «طرد اداري» مى گفتند و سپس از جامعه بيرون مى شد كه آن را «طرد روحاني» مى خواندند. بسياري كسان گرفتار چنين مجازاتى شدند.

بیت العدل شامل هيأت مشاورين قاره اي ، به عنوان يکي از واحدهاي وابسته به دار التبليغ بين المللي ، در قالب قاره هاي آسيا ، اروپا ، امريکا و افريقا و اقيانوسيه از طريق هيأتها ، معاونت خود ، مديريت محافل ملي کشورها را بر عهده دارد . اين هيأتها ، علاوه بر مديريت محافل ملي کشورها ، دو وظيفه عمده صيانت از تشکيلات و جامعه بهائي و تبليغ و نشر مرام بهائيت را نيز عهده دار مي باشد

محافل روحاني ملي و محلي
در حال حاضر جامعه بهائي در صورت امکان در هر شهري يک گروه نه نفره به نام «محفل روحاني محلي» انتخاب مي‌کنند به اين ترتيب که انتخاب اعضاي محافل به صورت راي مخفي و آزاد است و بدون کانديدا و تبليغات. بهائيان ساکن هر شهر و روستا ، چنانچه به حد نصاب نه نفر برسند ، ملزمند محفل محلي برپا نمايند محفل محلي ، همانند محفل ملي ، مرکب از نه نفر ، و در واقع ، زير مجموعه محفل ملي است و از تمامي اختيارات و وظايف لازم براي اداره و کنترل بهائيان تحت حوزه خود برخوردار مي باشد (1)

نمايندگان منتخب حوزه فعاليتي اين محافل اعضاي «محفل روحاني ملي» را از بين کليه اعضاي جامعه بهائي آن کشور انتخاب مي‌کند. محفل ملي در واقع رابط جامعه بهائي هر کشور با بيت العدل ، و مجري سياست ها و اهداف بيت العدل در آن کشور است تبعيت از دستورات محفل ملي بر بهائيان آن کشور واجب است و تخلف از آن دستورات ، محروميت هاي گسترده اي را در پي دارد ومتخلفان به اشد وجه مجازات ميشوند (اخيراً بر اثر فشارهاي موجود ، در اين مجازاتها تجديد نظر هائي شده است)

و اعضاي محافل ملي هستند که ۹ نفر اعضاي بيت العدل اعظم الهي را انتخاب مي‌کنند، که در صدر اين محافل قرار دارد.
محفل‌هاي محلي و ملي طبق وصاياي شوقي افندي به جاي بيت‌العدل‌ هاي محلي و ملي تا آمادگي جوامع براي بر پا کردن گروه مذکور برقرار خواهند بود. اعضاي محافل مي‌توانند مذکر يا مونث باشند.

بدرستي معلوم نيست که نخستين محفل روحاني در جهان در کجا تشکيل شد. پس از ارسال کتاب اقدس به ايران که در آن بهاء به تشکيل بيت العدل خصوصي در هر شهر دستور داده بود  مجمعي مشتمل بر برخي از بهائيان سرشناس طهران در سال ۱۲۹۴ (۱۸۷۷) تشکيل شد که سه سال بعد يعني در سال ۱۸۸۰ به صورت رسمي تري درآمد. اين مجمع انتخابي نبود و اعضاي ديگري نيز به آن اضافه ميشد. عبدالبهاء در سال ۱۳۱۵ ه.ق (۱۸۹۷-۸) دستور داد که ايادي امرالله محفل روحاني مرکزي طهران را تشکيل دهند. نخستين مجمع شوراي بهائيان امريکا در کنوشا ويسکونسين يا نيويورک در ۱۸۹۷ يا ۱۸۹۸ تشکيل شد. بنابراين محفل روحاني بهائيان عشق آباد را که در سال 1313 هـ.ق برابر با 189586 تأسيس شد بايد نخستين محفل روحاني در جهان بهائي به شمار آورد (2)

بيت العدل و بحران عدم مشروعيت
يکي ديگر از معضلات لاينحل بهائيت بحران مشروعيتي است که براي بيت العدل به عنوان مهم ترين و بالاترين نهاد مذهبي اين فرقه بعد از مرگ شوقي افندي به وجود آمده است و امروز پس از پنجاه سال اين تشکيلات عريض و طويل به جز توجيهات فاقد ارزش استدلال ، پاسخي براي مخالفين خود که بسياري از آنها افرادي معتقد به بهاءالله هستند نيافته است

عبدالبها در پايان عمر با نوشتن الواح وصاياي خود براي رهبري و رياست بهائيان قرار تازه اي نهاد و سلسله ولايت  امر الله را تاسيس نمود . او در اين  الواح مدعي شد که اولياء امربهائي 24 نفرهستند «.... در هر دوري اوصيا و اصفيا دوازده نفر بودند در ايّام حضرت يعقوب دوازده پسر بودند و در ايّام حضرت موسي دوازده نقيب رؤساي اسباط بودند و در ايّام حضرت مسيح دوازده حواري بودند و در ايّام حضرت محمّد دوازده امام بودند . و لکن در اين ظهور اعظم بيست و چهار نفر هستند دو برابر جميع زيرا عظمت اين ظهورچنين اقتضا نمايد  ....» (3)

و پس از ديگري خواهند آمد و هريک بايد جانشين خود را تعيين نمايد و ايشان روشن کننده آثار بهائي و مرجع مطاع همگاني و رئيس دائمي محلس بيت العدل هستند(4). بر اساس اين نوشته ادعا ، اولين ولي امر شوقي آفندي مي باشد و پس از او 24 نفر سلسله اولياء امر در نسل فرزند ذکور و بکر او خواهد بود.

عبدالبها در الواح و وصايا  شوقي افندي را با لقب ولي امر الله  ۱۹۵۷-۱۹۲۱) به عنوان جانشين خود برگزيد که اين اولين ولي امر از سلسله ولي امرهاي بيست و چهارگانه خيالي عبدالبهاء بود که همواره بايد برابر دستورالعمل هائي که عبدالبها از آيات بهاءالله استخراج ميکرد در رأس بيت العدل به عنوان تنفيذ کننده قوانين مصوبه ، حضور داشته باشد دستور عبدالبها اين است  :....وليّ ‏امراللّه رئيس مقدّس اين مجلس و عضو اعظم ممتاز لاينعزل و اگر در اجتماعات بالذّات حاضر نشود نايب و وکيلي تعيين فرمايد .... اين بيت عدل مصدر تشريعست و حکومت قوّه تنفيذ. تشريع بايد مؤيّد تنفيذ گردد و تنفيذ بايد ظهير و معين تشريع شود (5)

اما به دنبال درگذشت شوقي افندي، جامعه بهائي فاقد رهبري از نسل بهاالله شد و بخش عمده بهائيان بدون توجه به اهميت ولي امر در نظم اداري امرالله رهبري بيت العدل بدون ولي امر را براحتي پذيرفتند در حاليکه بنا به نظر شوقي بيت العدل بدون وجود ولي امر سازماني فلج محسوب ميشود :
موسسات سه گانه الواح مبارک وصايا:  ولي امرالله مبين آيات الله است، بيت عدل عمومي (بين المللي) قانونگذار است وايادي امرالله از راه تحقيقات  و نمونه بودن زندگي و منش خود به تدريس و تبليغ ميپردازند. چنانچه يکي  از اين مو سسات از فعاليت باز ماند نظم اداري امرالله فلج خواهد شد. (6)

بخش ديگر بهائيان که به بهاييان ارتدكس ناميده مي شوند بيت العدل حيفا را فاقد مشروعيت ميدانند اصلي ترين دليل انها نبود ولي امر مصون از خطا در راس اين موسسه است .بيت العدل بصورت كاملا غير قانوني وظايف ولي امر را بر بهاييان اعمال ميكند و با ابزار قرون وسطايي طرد راه هرگونه انتقاد را بر خود بسته است . بيت العدل مبارزه وسيعي را با بهاييان ارتدكس اغاز نموده اما جامعه بهاييان ارتدكس با نصوص و متون غير قابل انكار بي پايگي و لرزان بودن انرا بر همگان اشكار نموده اند ناگفته نماند که هر چند بهائيان ارتودکس با اين مبارزه جانانه، بناي بيت العدل را به سوي ويراني ميرانند مع الاسف خودشان نيز در چنبره توهمات منتظر وعده هاي دروغين عبدالبهاءنشسته اند

در وب سايت بهائيان ارتودکس ايران آمده است :
 در حال حاضر که نزديک به زمان نزول کتاب مستطاب اقدس است و احکام آن هنوز کاملأ اجرا نميشود وضع احکام جديدي مورد ندارد لهذا بيت عدل عمومي يا بيت عدل اعظم (حقيقي) در آينده در ميقات معين بنا به اراده الهي منطبق با مفاد الواح وصاياي حضرت عبدالبهاء تشکيل خواهد شد. (7)

 پی نوشت :

1-در جستجوی حقیقت علیرضا روزبهانی ص 115
2-جامعه بهائي عشق آباد دکتر موژان مؤمن ، ص  ۳۰۳برگرفته از سايت بهائي پژوهشگاه به آدرس WWW.PAZHUHESHNAMEH.ORG).
3-عبدالبها ،مفاوضات نسخهPDF از کتابخانه الکترونيکي جامع آثار بهائي ص45و 46
4-احمد يزداني نظر اجمالي در ديانت بهائي  صفحه 66
5-گنجينه حُدود و احکام  تأليف و تنظيم عبدالحميد اشراق خاوري مؤسّسهء ملّي مطبوعات امري نشر سوم - ١٢٨ بديع ص ٢١٧
6-يادداشتهاي حيفا سخنان شوقي افندي نوشته روحيه خانم  صفحه 29
7-دريافت از سايت بهائيان ارتودکس ايران به آدرس:WWW.IRANBAHAI.BLOGFA.COM