سوء استفاده از مفاهیم دینی و مذهبی توسط عده‌ای سودجو، همواره در طول تاریخ دیده می‌شود. بزرگان فرقه‌ی شیخیه برای رسیدن به اهداف خود در حکومت دینی بر مردم، بدعت ناطق واحد را ایجاد کردند و به آن رنگ و لعاب دینی دادند. از جمله رفتارهای اغراق آمیزی که مشایخ شیخیه‌ی کرمان در حق ناطق واحد قائل شدند، این بود که وجود او را در زمین، هدف جمیع انبیاء الهی معرفی کردند و معتقد شدند که هدف جمیع انبیاء الهی از زحماتی که در طول تاریخ کشیده‌اند، وجود ناطق واحد در میان مؤمنین بوده است. ابوالقاسم ابراهیمی، پنجمین جانشین احسایی، می‌نویسد: «تمام مقصود پيغمبر و ائمه‌ی اطهار (صلوات الله عليهم) بلكه همه‌ی انبياء خدا از آن ‌همه زحمت و مرارت و مصيبتی كه در تربيت اين مردم كشيده‌اند، در درجه‌ی اول، پيدا شدن امثال اين نوع از مؤمنين بوده.»(1)محمدخان کرمانی نیز چنین جایگاه خاصی را برای ناطق واحد ترسیم نموده است.(2)
می‌توان گفت: علمای شیخیه قصد دارند با این ادعا، یک جایگاه دینی و معنوی برای ناطق واحد ترسیم کنند تا پیروان خود و سایر مردم را به اطاعت بی‌چون و چرا از ناطق واحد دعوت کنند و این‌گونه به اهداف خود دست یابند.

پی‌نوشت:

1- ابوالقاسم ابراهیمی، فهرست، نسخه‌ی الکترونیکی، ج 1، ص 87.
2- ر.ک: محمدخان کرمانی، رساله‌ی اسحاقیه، نسخه‌ی الکترونیکی، ص 200 به بعد.