دبیركلی حزب رستاخیز، عضویت در هیات امنای دانشگاه پهلوی، وزارت دادگستری در دوران
نخستوزیری اسدالله علم و جعفر شریف امامی، عضویت در هیات موسس "بنیاد فرهنگ
ایران"، ریاست سازمان بازرسی وزارت دربار و مشاور عالی دفتر مخصوص فرح پهلوی، از
جمله مسوولیتهای اجرایی محمد باهری بودهاند. ولی معاونت وزارت دربار، یكی از
مشاغل اصلی او محسوب میشد كه آنجا را به مركز تبلیغ فرقه بهائیت تبدیل كرده بود
زندگینامه سیاسی محمد معتضد باهری، وزیر دادگستری حكومت محمد رضا شاه پهلوی درجلد
بیست ویکم از مجموعه "رجال عصر پهلوی" با عنوان "محمد باهری به روایت اسناد ساواك"،
توسط مركز بررسی اسناد تاریخی منتشر شده.
در ابتدای این اثر، زندگینامه محمد باهری، تحصیلات و گرایشهای سیاسی او،
مسوولیتهای اجرایی و فرجام كار باهری، به صورت مختصر بازگو شدهاند.
بیش از
۱۵۰
قطعه نامه، گزارش و دستورالعمل منتشر شده توسط سازمانهایی چون؛ ساواك، دربار شاه و
حزب رستاخیز، بین سالهای
۱۳۳۶
تا
۱۳۵۷
به ترتیب تاریخ صدور، در كتاب "محمد باهری به روایت اسناد ساواك" آورده شدهاند.
محتوای اسناد و وقایع ذكر شده در آنها كه نیاز به توضیح دارند، در قسمت پانوشت
تشریح شدهاند.
محمد معتضد باهری، در سال
۱۲۹۵ و
شیراز متولد شد. وی برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و مدرك دكترای حقوق خود را از
دانشگاه دولتی این كشور و موسسه جرمشناسی اخذ كرد.
باهری بعد از شهریور
۱۳۲۰،
در یك تحصن انتخاباتی وارد سیاست و حزب توده شد.
وی در سالهای
۱۳۲۵
و
۱۳۲۶
به دلیل عضویت در حزب توده شیراز مورد تعقیب قرار گرفت، به فرانسه فرار كرد و به
ادامه تحصیل پرداخت. اما با ورود به دربار پهلوی، این پرونده را مختومه اعلام كرد.
ماجرای برداشت پول از صندوق حزب توده و ادامه تحصیل با آن سرمایه در فرانسه، انعكاس
زیادی در اسناد ساواك داشت. اما محمد باهری با نزدیك شدن دوستانش به اسدالله علم و
وساطت او به ایران بازگشت و در نظام پهلوی پیشرفت كرد.
دبیركلی حزب رستاخیز، عضویت در هیات امنای دانشگاه پهلوی، وزارت دادگستری در دوران
نخستوزیری اسدالله علم و جعفر شریف امامی، عضویت در هیات موسس "بنیاد فرهنگ
ایران"، ریاست سازمان بازرسی وزارت دربار و مشاور عالی دفتر مخصوص فرح پهلوی، از
جمله مسوولیتهای اجرایی محمد باهری بودهاند. ولی معاونت وزارت دربار، یكی از
مشاغل اصلی او محسوب میشد كه آنجا را به مركز تبلیغ فرقه بهائیت تبدیل كرده بود.
سستی اركان رژیم پهلوی، باعث فرار باهری و دوستانش در سال
۱۳۵۷
از ایران و مهاجرت آنها به كانادا شد. در سالهای پس از انقلاب، خبر چندانی از
باهری نبود تا اینكه خبر مرگ وی، سال
۱۳۸۶
در خارج از كشور منتشر شد.
در قسمتی از اسناد منتشر شده در بیستویكمین جلد از مجموعه "رجال عصر پهلوی" و در
تایید گرایش محمد باهری به فرقه بهائیت آمده است: "مورخه
۳/۵/۵۷
سپید دشتی به باهری اظهار داشت كه آن كتابهایی كه من از شما خواستم ندادید. حالا
من میخواهم آنها را بگیرم و ببرم. شما مرا راهنمایی كنید تا خودم تهیه كنم. باهری
گفت: بگو من یادداشت كنم، ببینم چه كتابهایی است؟ سپید دشتی گفت: سیاح، مكاتیب
عبدالبهاء، تاریخ بهائیت و باب. باهری پس از یادداشت نمودن لیست كتب اظهار داشت: در
حال حاضر، دستگاههای ما همه تعطیل است...سپید دشتی گفت: به فرض محال، من این
كتابها را میتوانم در كتابخانه واشنگتن گیر بیاورم؟ باهری اظهار داشت: نه خیر،
گیر نمیآید و در ایران هم چاپ نشده... در ایران ما حق چاپ نداریم والا بودجه را
میریختند و میدادند چاپ كنند."
تصاویری از حضور محمد باهری در جلسات دربار، وزارت دادگستری و حزب توده، در پایان
این كتاب آورده شدهاند.
ضمنا اسنادی از نامه های افرادی که برای عرض اردات به باهری ارسال شده نیز در دست
داریم که بعد از تفحص در باره صحت و سقم آن در پست های آینده ارائه خواهیم کرد.
كتاب "محمد باهری به روایت اسناد ساواك"، در قطع وزیری و
۳۰۴
صفحه، توسط مركز بررسی اسناد تاریخی به چاپ رسیده است.